25 september 2024

Chili, Arica, 25 september 2024.

Bolivia in en alweer uit. Net over de grens Peru – Bolivia ligt La Paz, de hoogste hoofdstad ter wereld. Het ligt overigens op ‘maar’ 3600 meter. La Paz ligt in een smal dal, bijna een soort canyon en is daardoor flink tegen de hellingen op gebouwd. Op een plateau boven La Paz ligt El Alto, ook wel de hoofdstad van de inheemsen genoemd, waar wij een parkeerplek op iemands compound hebben gevonden. El Alto ligt op 4100-4200 meter.

Bolivia behoort tot de 3 armste landen van Zuid-Amerika: Venezuela, Bolivia en Suriname. Helaas is de neiging om overal vuilnis neer te gooien in Bolivia niet anders dan in Peru.

La Paz is op zich geen mooie stad, maar het bijzondere is het kabelbaansysteem. Er is een netwerk van kabelbanen aangelegd (door Doppelmayr-Oostenrijks). Daarmee zweef je boven de huizen. Het voordeel is natuurlijk dat hiervoor niet de stad open hoefde voor de bouw, huizen niet gesloopt hoefden te worden. Dat het vervoer per kabelbaan niet bijdraagt aan de verkeerschaos en dat je niet wordt opgehouden door verkeersopstoppingen. Voor iedere andere drukke stad op de wereld zou dit een ideale oplossing zijn. Zie je het al voor je in bijvoorbeeld Den Haag. Je gaat het grondstation binnen, stapt in de kabelbaan die continu gaat, stapt over als dat nodig is, je zweeft over de huizen en tuinen en stapt in de buurt van je bestemming weer uit. Een metro heeft ook geen last van verkeersdrukte, maar dat vergt nogal wat om aan te leggen.

Maar in Bolivia, La Paz. Het is zo’n arm land, en dit is een hele dure oplossing voor openbaar vervoer en draagt niet heel veel bij aan het beperken van de filevorming in de stad. Overigens is de prijs wel betaalbaar gebleven voor (bijna) iedereen ca. € 1,40 kan je 45 min alle lijnen gebruiken en € 0.80 als je maar één lijn gebruikt.

Ons hoofddoel van dit deel van de reis door Bolivia is NP Sajama, vlakbij de grens met Chili. Daar blijven we een paar dagen op verschillende plekken. Het is heel erg mooi, zie de foto’s, maar ook heel erg koud ’s nachts. De eerste nacht stonden we bij een meertje en daar was het tegen de ochtend min 11 graden C. buiten en bijna +3 graden C. binnen, met de ijsbloemen op de ramen. Gelukkig is het binnen snel warm.

De tweede nacht stonden we bij een geyserveld; we stonden wat beschutter en vrij dicht tegen enkele geysers, zodat het net niet onder 0 gr C kwam.

Onderweg hebben we 2 jerrycans diesel in de tank gegooid. In Chili kunnen we natuurlijk weer gewoon tanken, maar vanaf de Boliviaanse grens naar Arica in Chili aan de kust, ruim 220 km, is onderweg geen benzinestation. Dus zijn we naar Arica doorgereden, was naar de wasserette gebracht, water getankt, diesel getankt, boodschappen gedaan (alle verse producten hebben we allemaal opgegeten, want je mag geen kaas, eieren, groenten of fruit uit Bolivia mee Chili innemen). We verstoppen wel altijd wat kaas, want we hebben toch altijd wat in voorraad; stel je voor dat je zonder kaas komt te zitten…

We hebben nog wel weer een akkefietje gehad. Lekke band met een …kraaienpoot erin. Zo’n ding die de politie bij een achtervolging op de weg gooit om je lek te laten rijden, zodat ze je kunnen oppakken. Ook criminelen gebruiken die om je lek te laten rijden, dus tot stoppen te dwingen en je dan te beroven. Maar hier was niemand, het was in het National Park Sajama, in de middle of nowhere, niemand te zien, alleen mooie vulkanen.




John heeft het gat weten te repareren door er een plug in te zetten. Heeft hij thuis op een oude band geoefend. Maar houdt zo’n plug, ook als je op een wasbordweg rijdt? Dat blijft spannend, maar we hadden gelukkig ook onze reserveband nog. Maar de plug heeft het honderden kilometers gehouden. In Arica hebben we er een professionele plug in laten zetten.

De grens tussen Bolivia en Chili is efficiënt geregeld, alles zit in één gebouw. Je krijgt een soort stempelkaart en bij ieder loket waar je moet zijn wordt een stempel op je kaart gezet. Aan het eind moeten alle vakjes gestempeld zijn, anders heb je een loket overgeslagen. Onderdeel is 2 x een inspectie van de camper. De eerste is de immigratie, die eigenlijk alleen kijkt of je geen verstekelingen aan boord hebt, of een hond of een kat. De volgende controle wordt gedaan door een agriculturele dienst. Die kijkt in je koelkast, in alle kastjes of je niet toch een ui of een aardappel meeneemt Chili in.

En dan staan we in Chili. Is het anders? Meestal is de ene kant van de grens niet heel anders dan de andere kant van de grens. Maar bij de grens met Chili rijden we een National Park in en daar is alles opeens heel netjes, er zijn uitzichtspunten, bankjes, afvalbakken, kortom, zoals we dan thuis gewend zijn, maar hier al lange tijd niet hebben gezien.

Dat beeld verandert weer als we het park verlaten en weer in de buurt van de kust komen, overal rotzooi, zakken huisvuil op bergen langs de weg, zakken kapot, overal rotzooi. Mensen die alles uit hun auto gooien. Ik had verwacht dat Chili, als één van de rijkste landen van Zuid-Amerika, dit beter op orde zou hebben. Maar, het verkeer is wel heel anders; rustig, beheerst, op een zebra wordt er acuut voor je gestopt. Er wordt niet de hele tijd getoeterd.

Boodschappen doen in de supermarkt is ook erg leuk: een hele vitrine met kazen en schappen met allemaal kaasjes. Dat hebben we zelfs in de USA en Canada niet gezien. Ook heel veel grote lappen vlees en heel veel zakken houtskool worden overal verkocht. Barbecueën is de nationale weekend-bezigheid.

Morgen gaan we bijna helemaal terug naar de grens en rijden dan in zuidelijke richting in Chili, maar dichtbij de grens met Bolivia. Vervolgens gaan we via het zuidwestelijkste puntje Bolivia weer in, voor de beroemde Lagunaruta. Mits,… de situatie een beetje rustig blijft in Bolivia. Er is heel veel onrust. Evo Morales laat van zich horen, werpt zich weer op al leider van de inheemsen (hier in Bolivia ca. 50% van de bevolking) en van de cocaboeren. Vooral La Paz en El Alto zijn de laatste tijd onrustig. We zullen ons  informeren, advies zoeken en daarmee besluiten of we wel of niet Bolivia weer in kunnen.

Camper op boot over het Titicacameer

De Teleférico, het kabelbanen over La Paz en El Alto

Een straatje in La Paz met modewinkels voor traditionale kleding. De dame past daar prima bij

Valle de la Luna, bij La Paz

Deze dames waren een promotiefilmpje aan het opnemen met Valle de la Luna als achtergrond

Chullpas, pre-Inca graftorens 


Een overnachtingsplekje met uitzicht








Een koude nacht met de ijsbloemen op de ruiten


Geyserveld in NP Sajama














NP Lauca net over de grens Chili in